Хөрөнгө оруулалтын сан /ХОС/
Хүн бүр санхүүч, хөрөнгийн захын эксперт байх боломжгүй ч хүн бүр амжилттай хөрөнгө оруулагч болох боломжтой. Үүний тулд хөрөнгө оруулалтын сангууд ажилладаг бөгөөд хөрөнгө оруулагчдад санаа амар өөрийн ажилдаа эсхүл хийх дуртай зүйлсдээ төвлөрөх боломжийг олгодог. Дэлхийн түүхэнд XVIII зуунд анхны ХОС үүсгэн бий болсон бөгөөд уг сангийн гол зорилго нь хөрөнгөоруулагчдын эрсдэлийг тараан байршуулах явдал байв. Анхны ХОС үүсэн бий болсноос хойш хөрөнгө оруулагчдын хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн эрсдэл, өгөөжийн түвшин харилцан адилгүй олон төрлийн ХОС-ууд үүсэн бий болсоор байна.
Анхны хамтын сан 1924 он
Олон хөрөнгө оруулагчдаас хөрөнгө татан төвлөрүүлж нэг хөрөнгө оруулагчид ирэх эрсдэлийг бууруулах санаа анх 1868 онд Англид үүссэн ч орчин цагийн хамтын нээлттэй хөрөнгө оруулалтын сан анх 1924 онд АНУ-д байгуулагджээ. Тус сан ньодоогийн MFS Investment Management бөгөөд 1928 онд хөрөнгө оруулагчдад нээлттэй болж байв.
Анхны хувийн сан 1946 он
Дэлхийн 2-р дайны дараагаас буюу 1946 онд анхны хоёр венчур капиталын фирм байгуулагдаж өнөөгийн орчин цагийн хувийн хөрөнгө оруулалтын сангийн эхлэл болох American Research and Development Corporation болон J.H. Whitney & Company сангууд байгуулагдсан. Эдгээр сангуудыг АНУ-ын засгийн газар дэлхийн II дайны дараах эдийн засгийн хямралыг даван туулах зорилготойгоор бодлоготойгоор дэмжиж байв.
Хөрөнгө оруулалтын бүтээгдэхүүнүүд
Хувьцаа
Хувьцаа нь тухайн компанид хөрөнгө оруулсан болон хөрөнгийн тодорхой хувийг эзэмшиж байгааг гэрчлэх үнэт цаас бөгөөд оруулсан хөрөнгийн тодорхой хувиар хариуцлага хүлээж, ногдол ашиг хүртэх, хувьцааны үнийн өсөлтөөс ашиг хүртэх зэрэг боломжийг хөрөнгө оруулагчид олгоно.
Хувьцааны хөрөнгө оруулалт нь цаг хугацааны явцад баялгийг бий болгох ашигтай арга байж болох ч компаниудыг сайтар судалж, эрсдэл даах чадвараа ойлгож, төрөлжүүлсэн багцыг хөгжүүлэх нь маш чухал юм.
Хувьцааны үнэ компанийн гүйцэтгэл, зах зээлийн нөхцөл байдал, эдийн засгийн хүчин зүйлээс хамаарч хэлбэлздэг тул өндөр байж болно.
Бонд
Бондод хөрөнгө оруулах нь төрөл бүрийн төрлүүд болон тэдгээртэй холбоотой эрсдэлийн талаар ойлголттой байхыг шаарддаг. Бондын хугацаа, үнэт цаас гаргагчийн зээлжих чадвар, одоогийн хүүгийн орчныг харгалзан үзэх нь таны хөрөнгө оруулалтын зорилго, эрсдэлийг тэсвэрлэх чадвартай уялдуулах нь чухал юм.
Бондын төрлөөс хамаарч өөр өөр байдаг. Засгийн газрын бонд (ялангуяа хөгжингүй орнуудын) эрсдэл багатай байдаг бол корпорацын болон хөгжиж буй зах зээлийн бонд нь илүү өндөр эрсдэлтэй. Бондын үнэд хүүгийн түвшин, инфляц, бизнесийн цикл, үнэт цаас гаргагчийн зээлжих чадвар зэрэг хүчтэй нөлөөлдөг.
Биржийн арилжааны сан (ETFs)
ETF-д хөрөнгө оруулахын тулд тэдгээрийн бүтэц, дагаж мөрддөг салбар эсвэл индексүүд, таны хөрөнгө оруулалтын ерөнхий стратегид хэрхэн нийцэж байгааг ойлгох шаардлагатай. ETF нь зах зээлийн индексийг хянахыг эрмэлздэг идэвхгүй хөрөнгө оруулагчид болон тодорхой зах зээлд өртөх хүсэлтэй идэвхтэй хөрөнгө оруулагчдын аль алинд нь үр дүнтэй хэрэгсэл байж болно. Аливаа хөрөнгө оруулалтын нэгэн адил хөрөнгө оруулалтын зорилго, эрсдэлд тэсвэртэй байдал, ETF-тэй холбоотой зардлыг харгалзан үзэх нь чухал юм.
ETF-ийн бүтцээс хамаарч өөр өөр байдаг. Хувьцаанд суурилсан ETF нь хувьцаатай адил өндөр эрсдэлтэй байдаг бол бондод суурилсан ETF нь ихэвчлэн бага эрсдэлтэй байдаг. Тодорхой уламжлалт бус үнэт цаасны ETF-үүд, тухайлбал түүхий эд эсвэл шинээр гарч ирж буй зах зээлүүд нь эрсдэлийн өвөрмөц профайлтай байж болно.
Мөнгөний зах зээлийн хэрэгслүүд
Мөнгөний зах зээлийн хэрэгсэлд хөрөнгө оруулах нь консерватив хөрөнгө оруулагчид эсвэл богино хугацааны хөрөнгө оруулалт хийх боломжтой хүмүүст тохиромжтой байдаг. Ингэснээр хөрөнгө үнэ цэн, хөрвөх чадварыг хадгалахын зэрэгцээ бага хэмжээний ашиг олох аргыг санал болгодог.
Мөнгөний зах зээлийн хэрэгслийг хамгийн найдвартай хөрөнгө оруулалтын нэг гэж үздэг тул ерөнхийдөө эрсдэл бага байдаг. Гэсэн хэдий ч тэдгээр нь бүхэлдээ эрсдэлгүй биш бөгөөд зах зээлийн нөхцөл байдал, хүүгийн хэлбэлзэл, үнэт цаас гаргагчийн зээлжих чадвараас шалтгаалж болно.
Дериватив хэрэгслүүд
Деривативт хөрөнгө оруулах нь зах зээлийн өндөр мэдлэг,эрсдэлийг тэсвэрлэх чадварыг шаарддаг. Деривативын мөн чанар, үндсэн хөрөнгө, гэрээний тодорхой нөхцөлийг сайтар ойлгох нь чухал юм. Үүсмэл хэрэгсэл нь их хэмжээний өгөөж өгөхөөс гадна санхүүгийн хурдан алдагдалд орох зэрэг томоохон эрсдэлийг дагуулдаг. Эдгээр нь ерөнхийдөө өндөр алдагдал хүлээх чадвартай мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчдад илүү тохиромжтой.
Дериватив нь нарийн төвөгтэй байж болох ба хөшүүрэг нь ашиг, алдагдлыг хоёуланг нь өсгөж чаддаг тул эрсдэл ерөнхийдөө өндөр байдаг. Эрсдэл нь деривативын төрөл, суурь хөрөнгө, зах зээлийн нөхцөл байдлаас хамаарна. Энэ төрлийн үнэт цаас нь зах зээл болон тодорхой дериватив гэрээний талаар гүнзгий ойлголттой байхыг шаарддаг.
